Krik-Krak

Vroeger

‘Wie op den laatsten Zondag van September, in den vroegen avond, te Retie komt, bemerkt hoe talrijke groepjes kleuters, met gekochte of zelfgemaakte lampionnetjes in de hand door de straten trekken al zingend: Krik-krak zjoelala, zjoelala krik-krak.

Doe oude geplogenheid heeten ze te Retie: de krik-krak. Opvallend is het, hoe alleen zeer jonge kinderen er aan deelnemen: looperkens, verder bewaarschoolgrut en allerlei klein soort tot tien, elf jaar; ook enkele heel kleinen, met een ballonneke in de pollekens, op den arm van moeder of groote zus. Het opwekkend deuntje van krikkrak zjoelala wisselt af met allerlei korte wijsjes, als: “Kèske mee ’n lantère, is menier pastoë nie thuis, ’zou-t-em gère spreke, ’t avond in zen huis.”

Ouderen van dagen vertellen hoe, vóór veertig, vijftig jaar terug, de deelneming aan den Krik-Krak veel groter was dan nu, een échte lichtstoet waarin uitgeholde en grillig besneden bieten en pompoenen met een vetkaarsje in en brandende lisdodden in petrol gedrenkt, werden gedragen. Bij slachter Botten hielden ze ’t heele jaar de koe- en varkensblazen tegen dien dag bijeen; de jongens bliezen ze op, bonden ze met een touw aan een stok en sloegen ermee op den grond en… om mekaars oren.

Niemand te Retie weet ons te zeggen waarin die optocht zijn oorsprong vindt. We vermoeden echter dat het een overblijfsel is van een vroeger gevierd nationaal feest. Terwijl thans het Belgisch nationaal feest den 21 Juli gevierd wordt, gebeurde dit vroeger tot circa 1845, den laatsten Zondag van September en wel ter herinnering van de revolutie in Brussel in de Vier Septemberdagen 1830. In het gemeentelijk archief van Retie vonden we verschillende rapporten over deze viering o.m. een van ’t jaar 1835 waarin we lezen.”… dat de verjaring der dagen van 7ber alhier op Zondag 27 September door nationale feesten met veel toejuiching zijn gevierd geworden, dat de feesten door het luyden der groote klok zijn aangekondigd geworden, dat er des avonds een algemeene illuminatie met veel smaek in de komme van het dorp en de zijstraten heeft plaats gehad, onder het losbranden van het geweirgeschut, gevolgd door een klijn vuurwerk en dat de inwoonders met eenen volkomen nationale Geest, zich tot laet in den nacht hebben vermaeckt en eindelijk dat alles in het beste order is afgeloopen.’ (Roelant, driemaandelijks tijdschrift van het Davidsfonds, zesde jaargang, december 1936)

Tegenwoordig

Op de laatste zondag van september is het Krik-Krak in Retie, een dag volledig in het teken van het kind. Als afsluiter van de zomer organiseert de lokale middenstand al meer dan 25 jaar dat volksfeest. De horeca, handelaars en verenigingen beginnen er al aan in de vroege namiddag (14 u.). In het verkeersvrije centrum is er kinderanimatie, zijn er open handelszaken en occasionele standjes van Retiese handelaars. Alles opgeluisterd met muziek.

Vanaf 18 uur verzamelen jong en oud zich op de marktplaats voor het echte Krik-Krakfeest met aangepaste kinderanimatie. De Krik-Krakstoet vertrek omstreeks 19.15 u. onder de begeleiding van de leden van de VTR (Vrijwilligers Toerisme Retie). Krik-Krak wordt georganiseerd door het Krik-Krakcomité met de financiering van de handelaars van het Promofonds, andere handelaars, de VTR i.s.m. de gemeente Retie.